In de hemel kun je niets zien

Op de meest gekke momenten heb ik gesprekken met mijn dochter over de meest uiteenlopende levensvragen.

Onze kinderen komen met vragen en opmerkingen waar we zelf soms geen antwoord op hebben. Of soms hebben we wel een antwoord, alleen vinden we hen nog te jong om over een bepaald onderwerp mee te praten. Hoe weet je nu wat je moet vertellen en wanneer?

Als je dood bent heb je, je ogen dicht
Er was een periode dat ik zo graag alles goed wilde doen dat ik mijn dochter zoveel informatie gaf op bepaalde vragen dat ze de helft of meer niet mee kreeg. Of ik maakte zo'n ingewikkeld verhaal van dingen dat ik mezelf vast praatte en niet meer wist waar ik begonnen was. Daardoor miste ik de essentie van haar vragen. Herkenbaar?

Zo was de hond van mijn schoonouders overleden. En ja, hondjes komen toch ook in de hemel? Ze vroeg zich af hoe het dan zou zijn als zij later in de hemel zou komen. In de hemel kan je toch niet lopen? Daarop probeerde ik heel uitgebreid uit te leggen dat je lijf niet naar de hemel gaat maar " het gedeelte waarmee je denkt"  wel. "Kees de hond" was begraven. Ze keek me niet begrijpend aan en het was wel duidelijk dat ze dat niet bedoelde. "Mam, als je dood bent, dan heb je toch je ogen dicht, dan kun je niets zien! Dus hoe weet je dan waar je bent?" Juist...

Anders denken
Door deze vraag ben ik wel gaan nadenken over de manier waarop zij dingen ziet en waarop ik ze zie. Wij als volwassenen hebben vaak het idee dat wij de waarheid in pacht hebben, maar is dat wel zo? We willen hen de wereld laten zien zoals wij de wereld zien, maar misschien zijn ze daar nog wel niet aan toe, of zien ze de wereld sowieso anders dan wij. Die vrijheid wil ik haar wel geven, ze is tenslotte een eigen persoontje. Maar ik wil haar ook niet onwetend laten over dingen die ze wel moet weten.

Tijd nemen om te luisteren
Daarbij komt dat ik vaak geen tijd heb om te "praten" als mijn dochter dat wil. Het ene moment is mijn zoontje aan het mopperen over het eten wat hij niet lust, het volgende moment ben ik in een gesprek beland waarin we het hebben over waar baby's vandaan komen. Heerlijk vind ik dat. Maar moet dat precies op het moment als we op het punt staan om naar school te gaan?!

In ons haastige leven hebben we eigenlijk weinig tijd om naar onze kinderen te luisteren. Als ze komen met moeilijke vragen beantwoorden we ze liever zelf dan dat we hen helpen zoeken naar het antwoord. Maar als we hier wel de tijd voor nemen,  kunnen we soms zelfs nog van onze kinderen leren! Vaak probeer ik de echte vragen even " on hold" te zetten: "Oké liefje, daar moet ik even over nadenken, laten we het vanmiddag er even over hebben als je uit school komt." Soms kom ik er dan zelf op terug en is de interesse weg. Prima, dan was het dus geen dringende vraag. Maar vaak genoeg komt mijn dochter er zelf op terug, dan probeer ik zoveel mogelijk haar te laten praten. "Waar het water vandaan komt? Denk je dat er water in de muur zit, of zou het ergens anders vandaan komen?" Zo leert ze zelf logisch denken en kom ik erachter of dat ze dat echt wil weten, of dat er meer achter haar vragen zit.

Zelfstandige volwassenen
De vragen van oudere kinderen zullen waarschijnlijk meer discussies opleveren dan bij kleinere kinderen. Daar kan ik nog niet over mee praten. Maar de tijd nemen om kinderen te stimuleren zelf na te denken blijft denk ik essentieel. We zijn vaak heel snel met antwoorden en dingen voor onze kinderen vullen,  maar tegelijkertijd willen hen opvoeden tot zelfstandige volwassenen met een eigen mening.

Als we daar nu eens een mooi evenwicht in kunnen vinden.

Wel kinderen, niet gelukkig?

Uit onderzoek is gebleken dat mensen met kinderen minder gelukkig zijn dan voordat ze kinderen kregen. Mannen zijn gemiddeld na 7,5 jaar weer op hetzelfde 'level van gelukkig zijn' als voorheen en vrouwen pas na 15 jaar.

En dan nog kiezen we er vrijwillig voor (althans de meeste van ons) om kinderen te krijgen. Hoe zit dat? Waarom zijn we niet gelukkig met onze kinderen? Kunnen we dat niet veranderen?
De meest voor de hand liggende oorzaken van dit ongeluk ligt natuurlijk in het minder tijd hebben voor onszelf. Het moeten combineren van werk en oppas etc. Ik vroeg me af of er niet meer achter zit.

Teveel en te perfect
Er wordt veel van ons verwacht, door de maatschappij en door onszelf.
We willen graag een goede vriend/vriendin zijn. Dat betekent regelmatig afspreken, bellen, appen en Facebooken om te vertellen hoe het gaat. Natuurlijk kun je niet pas na een paar uur reageren op een berichtje.
Er leuk uit zien is super belangrijk. Dus gaan we naar de sportschool, naar de kapper en lezen we zoveel mogelijk beautyblogs. In je jogginsbroek op het schoolplein staan is "not-done" en als je de deur uit gaat zonder gestijld haar heb je kans dat er een foto op de plaatselijke Facebook pagina komt te staan met het onderschrift:"dorpsgek gesignaleerd".
Onze partners willen ons ook graag zien af en toe (althans, dat is te hopen) en daarvoor plannen we  "q-time" in. Dan hebben we tijd samen en moet er gepraat worden, daar hebben we de rest van de week ten slotte geen tijd voor.
Ons huis moet eruit zien als de nieuwste editie van VT-wonen. Het rondslingerende speelgoed wordt zo snel mogelijk weggemoffeld of we irriteren ons eraan.
Onze carrière moet net zo glansrijk zijn als ons huis. We geven onszelf 100% terwijl onze nachtrust te wensen over laat.

Daarnaast willen we alles perfect doen, zo ook het opvoeden. We willen de nieuwste opvoedtrends uitproberen. We moeten een x aantal keer per jaar naar een schitterend pretpark, onze kinderen moeten minimaal op 2 sporten, muziekles en voor hun vijfde hun zwemdiploma halen. De kinderfeestjes worden steeds uitgebreider en duurder om van de traktaties nog maar te zwijgen, want ja, Pinterest is zo leuk!

Ben je al buiten adem? Ik wel! De maatschappij, dat zijn wij. Dus waar zijn wij mee bezig?

We doen het nooit goed 
Ik sprak laatst een vriendin naar aanleiding van mijn blog over gezond eten. Zij stelde: "Er is teveel informatie over voeding en het is te makkelijk beschikbaar." Eigenlijk ben ik het daar mee eens! Iedereen kan schrijven wat hij/zij wil. Paleo eten is het gezondst voor je, maar de volgende dag komt het nieuwe boek van Sonja Bakker uit en moeten we over op 'light'.

Als voeding al zo verwarrend is, dan is opvoeden dat zeker! Wanneer we doen wat de ene onderzoeker zegt, doen we het volgens de andere onderzoeker verkeerd. Met andere woorden we doen het nooit goed. En daar kunnen we flink onzeker van worden. Daardoor gaan we nog meer op onderzoek uit en wordt onze visie alleen maar onduidelijker. Een negatieve spiraal dus.

Leren genieten
Moeten we dan maar overal mee stoppen? Onze telefoons uitzetten, nooit meer op internet kijken en in een hutje op de hei gaan wonen? Misschien, dat kan goed zijn. Door persoonlijke omstandigheden moest ik vorig jaar overal mee stoppen. Niet werken, niet sporten even helemaal niets. Op dat moment niet leuk, maar achteraf gezien heel goed.
Ik heb geleerd te genieten van de dingen die ik wel had. Kleine dingen, zonder haast. Ik zag ineens dat mijn kinderen ontzettend veel van elkaar hielden. Ze liepen hand in hand tijdens het wandelen en speelden uren samen restaurantje in de bijkeuken. Deden ze dat eerder niet? Jawel, alleen zag ik dat niet. Ik kon me zo druk maken om de momenten dat ze elkaar in de haren zaten dat ik de mooie dingen niet zag.

Laten we leren om te genieten van de momenten waarop ze met moddervoeten naar binnen stampen om ons hun nieuwste slakken vondst te laten zien. Van het waterballet in de badkamer omdat ze willen leren "duiken". Van hun vieze gezichten aan tafel wanneer het eten "bah" is. Van hun koude voetjes die ze 's ochtends om half 7, wanneer ze bij ons in bed kruipen, tegen onze benen willen opwarmen. Van die heerlijke snottebellen kusjes en groene strepen op de bank.

Laten we ons best doen in het opvoeden, maar laten we vooral genieten.

Creatief met straf

In mijn blog van vorige week 'Kinderen straffen is niet van deze tijd' schreef ik al dat ik het belangrijk vind om mijn kinderen te leren dat hun gedrag niet zonder gevolg is.

Het corrigeren van gedrag is zeker niet makkelijk, maar we kunnen het voor onszelf wel makkelijker maken en jawel, ook leuker!

Hele dagen op de trap
Het geven van straf heeft niets te maken met het verdienen van onze liefde. Juist omdat we van onze kinderen houden willen we hen leren dat bepaald gedrag een positieve uitwerking heeft en ander gedrag een negatieve. We willen het beste voor hen. En daarom is het gewoon nodig om hen te confronteren met hun eigen gedrag. Maar hoe zorg je er nu voor dat je kind niet de hele dag op de trap zit?

Wat ik vaak merk aan mijn dochter is dat ze fases heeft in vertonen van vervelend gedrag. Als het mis is, is het ook goed mis en liefst een aantal dagen achter elkaar. Er is dan echt herrie in huis en op een gegeven moment zat ze langer wel op de trap dan niet. Tot ik een boekje las waarin er werd aangeraden om regels op te stellen samen met de kinderen. En die ook daadwerkelijk op te schrijven en op te hangen, zodat iedereen in huis ze weet. 

Creatief met straffen
Dat heb ik gedaan, ik ben samen met mijn dochter aan tafel gaan zitten met een a4tje en een pen. We hebben opgeschreven wat ik graag zou willen zien en vroeg of ze het begreep. Ook de consequenties die erbij horen staan erbij. En geloof het of niet, maar de helft van de straffen heeft mijn dochter zelf bedacht! Ze heeft er vervolgens hele sprekende plaatjes bij getekend. Dat is vooral erg leuk omdat er ook wat creatieve consequenties tussen zitten. Zo moet ze bijvoorbeeld 2 minuten op de wc zitten (met de klep dicht) als ze vieze praatjes (poep en plas) heeft. Of ze moet haar tong vasthouden als ze die uitsteekt. Ik hoef vast niet te illustreren wat voor plaatje ze daar bij heeft gemaakt. Daarnaast heb ik gemerkt dat de regels uitgesproken positief moeten zijn dus wel:
" Je houdt je tong in je mond"  en niet " Niet je tong uitsteken". 
Uitspreken wat we van onze kinderen verwachten werkt beter dan uitspreken wat we niet van hen verwachten. Sterker nog dit werkt averechts, net als het denken aan die bekende roze olifant. 

Uiteraard moeten er andere regels en consequenties vastgesteld worden naarmate je kinderen ouder worden. Dus het 'bord met regels', om het maar even een naam te geven, is een 'levend' document en mag gewoon aangepast worden als het daar de tijd voor is. Maar ook dan kun je heerlijk creatief zijn. Belangrijk is om erover in gesprek te blijven met je kinderen.

Consequente consequenties
Af en toe merk ik aan mezelf dat ik uit gemakzucht dingen laat schieten. Het is erg makkelijk om de kinderen na het eten even voor de tv te zetten zodat ik de vaat kan doen. Maar als mijn dochter haar kamer niet opruimt, mag ze geen TV kijken 's avonds. De consequentie die we samen gesteld hebben betekent dat ik soms ook aan de bak moet en dus niet de vaat kan doen. Het is daarom erg makkelijk om af en toe wat door de vingers te zien. En dat is juist niet de bedoeling, want ja, consequenties draait om consequent zijn. Als er soms wel, soms geen consequenties aan het gedrag van mijn dochter hangen, dan hebben de regels geen zin. Want hoe weet ze wanneer ze wel en wanneer ze niet de regels moet volgen? Ligt dat aan mama's schema?

Eens in de zoveel tijd pak ik de regels erbij en praten we ze samen even door, zodat we allebei weer scherp zijn. En eerlijk is eerlijk, nu ik mijn blog teruglees is het denk ik weer hoogtijd om de regels erbij te pakken, want ik ben de laatste tijd niet zo consequent geweest geloof ik.

Nu ben ik toch benieuwd... welke creatieve consequenties hebben jullie bedacht?

Kinderen straffen is niet van deze tijd

Een poosje geleden las ik een artikel over het straffen van kinderen. Eigenlijk kwam het erop neer dat straffen schadelijk is voor je kind.

Als je, je kind straft dan:
- misbruik je, je machtspositie
- moeten ze complimentjes (liefde) 'verdienen'
- dwing je jouw wil af (je manipuleert)
- maak je je kind afhankelijk van beloningen

En zo waren er nog een aantal nadelen. Het schokkende vond ik eigenlijk dat er onderaan het artikel niet stond hoe je kind dan wel normen en waarden bij  kunt brengen. Er stond alleen dat straffen niet goed is. Maar, vroeg ik me af, is straffen dan echt zo slecht? Zijn we echt van die dictators als we onze kinderen straf geven?

Waarom juist wel straffen?
Laten we het over een andere boeg gooien, we weten nu waarom we niet zouden moeten straffen. Maar waarom zou je, je kind juist wel straf geven? Heel simpel:je wilt je kind iets leren. We willen onze kinderen meegeven dat ze niet brutaal mogen zijn, want ze moeten respect hebben voor elkaar. We willen dat ze weten dat ze de wereld niet naar hun hand kunnen zetten. Als ze later volwassen zijn hebben hun daden ook consequenties. Met andere woorden op een positieve daad volgt een positieve consequentie en op een negatieve daad volgt een negatieve consequentie. We willen hen in liefde leren hoe ze goed kunnen functioneren in de maatschappij.

Maar welke consequenties hebben nu het beoogde effect? We willen dat kinderen inzien dat bepaald gedrag niet juist is en ander gedrag wel.
Wat ik mezelf probeer af te vragen voordat ik een negatieve consequentie verbind aan gedrag is:
1. Wisten ze van te voren dat dit gedrag niet goed is?
2. Doen ze dit om aandacht te krijgen of is er echt correctie nodig?

Als een kind niet weet dat iets niet goed is, hoe kunnen we hem dan straffen? Wij zien heel veel dingen als "normaal", maar een kind, zeker een jong kind, is als het ware een blanco pagina, ze reageren vanuit hun gevoel. We kunnen het hen niet kwalijk nemen dat ze bijvoorbeeld niet opruimen, als ze niet weten dat dit van hen verwacht wordt.

Laatste waarschuwing!
Waar we voor uit moeten kijken is dat we niet straffen als de situatie al uit de hand gelopen is. We reageren dan vaak uit frustratie, boosheid of geïrriteerdheid. Een kind kan soms al over een grens heen gegaan zijn en wij hebben niet op tijd gereageerd of wij reageren te heftig waardoor het gedrag verergerd.

Ken je deze: " Nu is het echt de laatste waarschuwing! Niet op de tafel klimmen!" Ik wil eerst afmaken waarmee ik bezig ben, dus ik houd me in, blijf waarschuwen vanaf een afstandje, maar voel het eigenlijk al borrelen. Uiteindelijk ben ik boos, want ik kan toch niet afmaken waarmee ik bezig ben en ze staan toch weer op tafel! Het gevolg is dat ik ze beetpak en met een flinke vaart op de trap zet, waar ze nog harder beginnen te gillen dan ze al deden...

Straffen doen we uit liefde, dus voordat we boos geworden zijn, en dat is een uitdaging. Wellicht trekken ze mijn aandacht ook omdat ze te weinig aandacht hebben gehad (om wat voor goede reden dan ook). Maar dat is een blog op zich en dus voor een volgende keer. Als je niet kunt wachten, lees dan mijn blog  Ondankbare kinderen.

Regels vaststellen
Mijn dochter kan soms een lekkere rommelkont zijn. Haar pyjama ligt 's ochtends waar ze hem uittrekt, haar bed is nooit opgemaakt en als het aan haar ligt ruimt mama haar kamer eens in de zoveel tijd op. Hoe ik er ook over mopperde, iedere dag was dit hetzelfde. Tot het moment dat we er samen een afspraak over maakte: "s Ochtends als je uit bed komt heb je 4 taken: Je doet je gordijnen open, legt je pyjama onder je kussen, maakt je bed op en zorgt dat je kamer netjes is." We hebben samen bedacht dat als ze het vergeet, ze geen televisie mag kijken 's avonds. Geloof me, dit is voor haar een zware consequentie. We hebben deze regel nu ruim een half jaar en het is 3 keer gebeurd dat ze 's avonds geen tv mocht kijken. Ze wist van te voren wat er van haar verwacht werd en de consequentie was duidelijk en stond vast.

Natuurlijk zetten we af en toe samen de puntjes op de i als ze haar kamer op moet ruimen, want een kind van 5 weet nog niet dat een pyjama na een aantal dagen in de was moet etc.

Blijven praten
Dus voordat we straffen kunnen uitdelen moeten we eerst regels vaststellen. Samen praten over wat er wel of wat er niet van onze kinderen verwacht wordt binnen het gezin. Geef je kinderen er ook een stem in, al hebben wij natuurlijk altijd veto. Het verbaasd me soms hoe goed ze er zelf over mee kunnen praten. Mijn dochter komt soms zelf met een nieuwe regel en bedenkt er een consequentie bij. Eigenlijk is dit in 1 woord samen te vatten: duidelijkheid. Kinderen houden ervan, ook al zeggen ze soms van niet!

Overigens, straf geven hoeft niet altijd vervelend te zijn. Je kunt er heel creatief mee zijn, daarover volgende week meer!